M&E là gì? M&E là viết tắt cho Mechanical and Electrical (hiểu theo tiếng Việt nghĩa là cơ khí và điện – gọi tắt là ngành cơ điện).
Hệ thống M&E được chia làm 4 hạng mục chính:
- Hệ thống thông gió và điều hòa không khí (Heating Ventilation Air Conditioning – HVAC).
- Cấp thoát nước và thiết bị vệ sinh (Plumbing & Sanitary, gọi tắt là P&S).
- Hệ thống điện (Electrical).
- Hệ thống báo cháy và chữa cháy (Fire alarm & Fire fighting).
Trong các công trình, phần điện chiếm từ 45-65% khối lượng công trình, có những nơi lên đến 75-80%.
Hệ thống công trình M&E là gì?
Phần Mechanical trong công trình chiếm khối lượng lớn là vào hạng mục Điều hòa không khí và thông gió (HAVC). Các phần khác của Mechanical còn có phòng cháy, chữa cháy, cấp thoát nước, cung cấp gas LPG và khí nén.
Phần Electrical như tên gọi, nó bao gồm các hạng mục liên quan đến điện: phân phối, cung cấp điện, chiếu sáng (lighting), điều khiển (control system), điện nhẹ (extra low voltage-ELV).
» Điện nặng bao gồm:
Main power supply: là hệ thống cấp nguồn chính, bao gồm các tủ trung thế, đường dây trung thế, máy biến áp 24kV/0.4kV và các tủ đóng cắt chính (gọi là MSB, main switch board). Có thể có thêm (Hệ thống tự động điều chỉnh điện áp: Automatic Voltage Regulator System, gọi tắt là AVR).
- Hệ thống các tủ điện phân phối: Submain power supply
- Hệ thống chiếu sáng sinh hoạt: Lighting
- Hệ thống ổ cắm: Socket outlet
- Hệ thống chiếu sáng sự cố: Emergency lighting
- Hệ thống tiếp địa: Earthing system
- Hệ thống chống sét: Lightning protection system
» Điện nhẹ bao gồm:
- Hệ thống mạng Lan và Internet: Data network system
- Hệ thống điện thoại: Telephone system
- Hệ thống an ninh giám sát: Security & Supervisior system
- Hệ thống PA (public address system)…
Nói cách khác, các hệ thống M&E chính là “linh hồn” của mọi công trình.
Kỹ sư M&E, họ là ai?
Kỹ sư M&E là những kỹ sư làm trong lĩnh vực Cơ – Điện. Kỹ sư M&E có thể thông thạo một trong hai phần M hoặc E, chứ không nhất thiết là phải biết cả hai phần. Thực chất, dù là phần nào đi nữa thì đều sẽ được chia nhỏ thành các hạng mục khác nhau.
Mỗi một hạng mục đều sẽ có người quản lý và phụ trách với chuyên môn cao. Nhưng thông thường mọi người đều gọi chung là kỹ sư M&E. Bởi lẽ, vì cả phần M và phần E đều có liên quan đến nhau, cùng giúp nhau trong công việc. Ít nhiều đều có chút hiểu biết chứ không tách hẳn thành hai phần riêng biệt.
Kỹ sư M&E, họ làm gì?
– Phối hợp làm việc với kiến trúc sư, kỹ sư… để đảm bảo thống nhất hồ sơ công trình.
– Khảo sát thực tế công trình và đề xuất các phương án thi công cơ điện.
– Đề xuất việc lựa chọn vật tư cho cho các hạng mục một cách hợp lý.
– Tiến hành lên bản vẽ thiết kế, bản vẽ thi công cho từng hạng mục.
– Phối hợp với các bộ phận liên quan, kiểm tra, hoàn thiện hồ sơ thiết kế, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật và yêu cầu của chủ dự án.
– Bóc tách khối lượng, thống kê vật tư và lập hồ sơ dự toán công trình.
– Nếu ở vai trò giám sát, quản lý thì kỹ sư cơ điện có nhiệm vụ tổ chức đội ngũ thi công, phân công công việc, hướng dẫn và giám sát quá trình thi công, kiểm soát chất lượng công trình để đảm bảo các hạng mục được thi công theo đúng thiết kế, đúng tiến độ được giao.
– Triển khai bản vẽ: trực tiếp thi công hoặc hướng dẫn cấp dưới thi công dự án.
– Cùng với ban quản lý dự án xử lý những vấn đề phát sinh liên quan đến hồ sơ thiết kế cơ điện.
– Thực hiện các công việc khác khi có sự phân công của cấp trên.
Để trở thành một kỹ sư M&E, bạn cần phải làm gì?
Dưới đây là chia sẻ của một thành viên ở HVACR:
– Là Kỹ sư điện: Điện nặng (điện động lực, trạm, đường dây Trung và Cao thế…) và Điện nhẹ (Phone System; ASControl; CCTV; PA; FACP; BMS; DCMS…). Bạn có năng lực và chuyên môn về mảng nào thì cố gắng chuyên sâu vào mảng đó.
– Nắm vững kiến thức theo lý thuyết + tiêu chuẩn. Sau đó đi thi công + giám sát sẽ bổ sung thêm kiến thức thực tế trên công trường và một số tiêu chuẩn ngành, quy chuẩn, các tiêu chuẩn nước ngoài (BS; AS; NFPA…).
– Kế tiếp là đi học thêm các khóa chuyên đề của các Trường như Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh; Trung tâm đào tạo cơ điện VNK; Trung tâm máy tính của Đại học Khoa học Tự nhiên… về các mảng mà bạn đang thực hiện giám sát để tiếp thu kiến thức thực tế từ các giảng viên + trao đổi thắc mắc của bạn trong quá trình đi làm.
– Tiếp theo là tự thiết kế cho các dự án nhỏ như Nhà phố (Nhà phố để ở, Nhà phố thương mại) và Biệt thự.
– Tìm tòi và học hỏi thêm lĩnh vực Cấp thoát nước + Hệ thống chữa cháy + Hệ thống báo cháy.
– Học thêm về Hệ thống điện nhẹ. Vì sau lâu năm làm kỹ sư M&E kinh nghiệm bạn có thông thường sẽ được giao quản lý luôn cả phần cấp thoát nước.
Tài Nguyễn
